الگوریتم تست های عملکرد تیروئید

در صورت مشاهده ی کاهش یا افزایش متابولیسم (عدم تحمل گرما یا سرما ، کاهش یا افزایش وزن ، افسردگی، اضطراب) ، سابقه ی فامیلی تیروئیدیت اتوایمیون و وجود گواتر درمعاینه ی بالینی لازم است تست های تیروئیدی انجام شوند.

در مرحله ی اول TSH و Free T4 چک می شود.

* در صورتی که TSH و Free T4  نرمال باشند ، وجود بیماری تیروئید عیرمحتمل است.

*در صورت پایین بودن TSH ، به نفع پر کاری تیروئید است که در این صورت :

1.      در صورت Free T4 پایین ، احتمال هیپوتیروئیدیت مرکزی و یا بیماری شدید می باشد.اگرهنوز شک به پرکاری تیروئید وجود دارد ، T3  یا Free T3  درخواست می شود . در صورت نرمال بودن T3/FT3 ، هیپرتیروئیدی غیرمحتمل است و در صورت بالا بودن T3/FT3 ، T3 تیروتوکسیکوز است.

2.      در صورت نرمال بودن Free T4 ، احتمال سندرم تیروئید بیمار ، هیپرتیروئیدیسم بالینی ویا  اثر داروها می باشد.

3.      در صورت بالا بودن Free T4 ، احتمال هیپرتیروئیدی می رود که در این حالت Anti –TPO و (Thyroid Stimulating Ig) T.S.I در خواست می شود.

وجود آنتی بادی های مثبت ، از نظر بالینی گرفتاری چشمی گریوز و بزرگی منتشر تیروئید وجود دارد که در این صورت گریوز می باشد و برای درمان لازم است اسکن ایزوتوپ تیروئید یا RAIU در نظر گرفته شود.

وجود آنتی بادی های منفی ، احتمالا ندول یا ندول های توکسیک وجود دارد که برای درمان لازم است اسکن ایزوتوپ تیروئید یا RAIU در نظر گرفته شود.

*در صورت بالا بودن TSH ، به نفع کم کاری تیروئید است که در این صورت :

1. در صورت پایین بودن Free T4 ، احتمال هیپوتیروئیدی اولیه ، تخریب تیروئید با جراحی یا ید رادیو اکتیو ، سندرم تیروئید بیمار و یا تیروئیدیت گذرا وجود دارد.

2. در صورت بالا بودن Free T4 ، مقاومت به هورمون تیروئید ، مقاومت به TSH یا آدنوم مولد  TSH وجود دارد.

در صورت نرمال بودن Free T4 ، احتمال هیپوتیروئیدی تحت بالینی ، سندرم تیروئید بیمار ، تیروئیدت گذرا  و یا تیروئیدیت اتوایمیون وجوددارد که در این صورت آنتی بادی ها درخواست می شود که درصورت مثبت شدن ، بیماری اتوایمیون تیروئید است.

منبع : ماهنامه پیام آزمایشگاه شماره 69-68